W poniższym artykule dowiesz się wszystkiego o czasie Present Perfect - czasie teraźniejszym dokonanym.
You have passed the exam. - Zdałeś/aś egzamin.
Czas Present Perfect, czyli czas teraźniejszy dokonany, jest czasem, który wydaje się sprawiać najwięcej kłopotów uczącym się języka angielskiego. Dzieje się tak ze względu na to, iż w języku polskim nie posiada on swojego odpowiednika, a próby wytłumaczenia jego użycia często kończą się niepowodzeniem. Dzięki temu poradnikowi, nauczycie się korzystać z czasu Present Perfect bez najmniejszego problemu.
Czas teraźniejszy dokonany łączy przeszłość z teraźniejszością. Używany jest najczęściej do opisu naszych lub cudzych doświadczeń, czynności, które rozpoczęły się w przeszłości i trwają do dziś, a także czynności, które wydarzyły się w nieokreślonym czasie w przeszłości.
Uwaga! Czasu Present Perfect nie możemy użyć z wyrażeniami, które precyzują czas wykonania czynności, np. yesterday (wczoraj), last week (w ubiegłym tygodniu), when I was a child (kiedy byłem dzieckiem), czy back in 2000 (w roku 2000). Do tego celu posłuży nam czas Past Simple.
Budowa zdania w czasie teraźniejszym dokonanym w języku angielskim wygląda następująco:
Podmiot + have/has + trzecia forma czasownika + reszta zdania
I have met Barbara. - Poznałem już Barbarę.
He has taught Maths.. - On uczył matematyki.
Matthew has brought some board games for tonight's. - Matthew przyniósł ze sobą kilka gier planszowych na dzisiejszy wieczór.
W czasie Present Perfect mamy do czynienia z czasownikiem posiłkowym have, który dla trzeciej osoby liczby pojedynczej (he/she/it) przyjmuje postać has:
Reguła ta jest podobna do dodawanej końcówki -s do czasowników dla trzeciej osoby liczby pojedynczej w czasie Present Simple. Należy ją zapamiętać, gdyż nie uwzględnianie tej zasady jest bardzo często popełnianym błędem, szczególnie na początkowych etapach nauki języka angielskiego. Najefektywniejszą metodą zapamiętania tej ważnej reguły jest wykonywanie licznych zadań, w których jest ona głównym elementem ćwiczeń. Dzięki temu konstrukcja taka jest nie tyle zapamiętana, co „wchodzi” nam do głowy i staje się zupełnie naturalna. Dowiedz się więcej o różnicach pomiędzy have i has.
W zdaniu "Michael has been unbeaten for five years." Występuje jeszcze jeden ważny element, na który należy zwrócić uwagę. Jest to słowo been, które jest trzecią formą od czasownika to be.
be – was – been
Jest ono o tyle ważne, że pojawia się w czasach Perfect dość często, a więc jego zapamiętanie jest kluczowe.
W omawianym czasie bardzo często używa się form skróconych. Warto jednak pamiętać, by takich unikać w przypadku, gdy piszemy np. list formalny, gdzie skracanie form nie jest odpowiednim podejściem.
Ponownie, aby utworzyć pytanie w czasie Present Perfect, należy dokonać inwersji, czyli zmiany szyku zdania. W czasie teraźniejszym dokonanym czasownik posiłkowy have/has znajdzie się na samym jego początku:
Have/has + podmiot + trzecia forma czasownika + reszta zdania + ?
Have you seen that painting? - Czy widziałaś ten obraz?
Have you read that book? - Czytałeś tę książkę?
Have you played that game? - Grałeś w tę grę?
Przeczenia w czasie Present Perfect to przysłowiowa bułka z masłem (piece of cake). Wystarczy umieścić przeczenie not po czasowniku posiłkowym have/has:
Podmiot + have/has + not + trzecia forma czasownika + reszta zdania
Andrew has not been to England yet. - Andrew nie był jeszcze w Anglii.
I have not done this before. - Nigdy tego wcześniej nie robiłem.
She has not received the e-mail. - Ona nie dostała e-maila.
Czasu Present Perfect użyjemy:
W ramach przypomnienia, w czasie Present Perfect nie stosujemy dokładnego określenia czasu, w jakim dana czynność została wykonana bądź miała miejsce. Najczęściej używamy w nim poniższych wyrażeń:
for - przez
since - od
before - wcześniej, już
ever - kiedykolwiek
never - nigdy
once/twice/three times - raz/dwa razy/trzy razy
just - właśnie
already - już
yet - już/jeszcze
recently/lately - ostatnio
Zarówno for jak i since odnoszą się do sytuacji z przeszłości, które trwają do dziś. Z tą różnicą, że for użyjemy mówiąc o konkretnym przedziale czasowym (np. od roku, od godziny, od 15 minut itd.), natomiast since od konkretnego punktu w przeszłości, w którym dana czynność się rozpoczęła (np. konkretny dzień tygodnia, konkretna godzina, konkretny rok).
Słówko just oznacza tyle co "właśnie" i dotyczy czynności, które odbyły się przed chwilą (np. Właśnie dostałem wiadomość, Piotr właśnie wyszedł, Kate właśnie wróciła z Warszawy itd.). Warto zwrócić uwagę, że just występuje zazwyczaj tuż za podmiotem i have/has, a przed czasownikiem w III formie.
Natomiast okolicznik czasu already oznacza "już" i używa się go w sytuacjach, gdy chcemy podkreślić, że dana czynność już miała miejsce w przeszłości, lub gdy coś zostało już zrobione.
Słówko yet w zależności od formy zdania może oznaczać już/jeszcze. W przypadku pytania najczęściej oznacza już, natomiast w przypadku przeczenia jeszcze. W zdaniu twierdzącym słówko yetnie występuje!Ponadto pojawia się na końcu zdania.
Czasami na końcu zdania może występować słówko before i może mieć ono dwa znaczenia: już/wcześniej.
Nigdy/kiedykolwiek/zawsze to 3 słówka, które zawsze występują między have/has a czasownikiem w III formie.
Uwaga! Okoliczniki czasu takie jak once, twice, three times zawsze występują na końcu zdania.
Zapraszamy również do zapoznania się z budową i użyciem czasu Present Perfect Continuous - ciągłą formą czasu Present Perfect.
