Gramatyka angielska: mowa zależna (reported speech)

Uczymy się relacjonować czyjeś wypowiedzi.

Mowa zależna (reported speech) i przykłady mowy zależnej w języku angielskim

Mowa zależna – reported speech – w języku angielskim służy do relacjonowania czyichś wypowiedzi bez ich cytowania. Innym sposobem przytaczania czyichś słów jest mowa niezależna (direct speech), kiedy to przytaczamy czyjeś słowa w cudzysłowie. 

Zdanie w mowie zależnej:

Zdanie w mowie niezależnej:

Następstwo czasów

Jak nietrudno zaobserwować, esencją mowy zależnej jest następstwo czasów, które jest bardzo ważnym aspektem języka angielskiego. Relacjonując czyjąś wypowiedź, cofamy czas „o jeden” względem wypowiedzi początkowej. I tak:

Present Simple → Past Simple

Present Continuous → Past Continuous

Past Simple → Past Perfect

Present Perfect→ Past Perfect

Past Continuous → Past Perfect Continuous

W przypadku relacjonowania zdań utworzonych w czasie Past Perfect i Past Perfect Continuous, czyli w czasach zaprzeszłych, nie cofamy wypowiedzi do tyłu – relacjonujemy je w tych samych czasach:

Nie zmieniamy również czasu ani okolicznoków czasu jeśli czasownik sprawozdawczy jest w czasie teraźniejszym:

W niektórych sytuacjach nie ma konieczności zmieniania czasu na przeszły. Dzieje się tak gdy:

• akcja lub sytuacja opisywana w zdaniu jest wciąż prawdziwa/nadal się dzieje
  
  "I'm expecting a baby." → She said she's expecting a baby. (Ona wciąż spodziewa się dziecka.)
• czasownik przedstawia fakt lub sytuację, która nie może ulec zmianie, lub jest mało prawdopodobne, że się zmieni:
  
  "This dress is beautiful." → She said this dress is beautifull. (To nadal jest prawdziwe.)
• czasownik pojawia się po konjunkcji czasowej np. when, after:
  
  "I left home after I finished breakfast" → He said he had left home after he finished breakfast.

Czasowniki modalne

Zwróćmy uwagę na zachowanie czasowników modalnych (modal verbs) w mowie zależnej – one również ulegają zmianie:

Natomiast czasowniki modalne would, could, should, ought to i might zachowują swoje formy przy cofaniu czasów.

Kolejnym elementem zdania ulegającym zmianie przy relacjonowaniu czyjejś wypowiedzi jest określenie czasu:

Oraz określenie miejsca:

This, that, these i those mogą się zmienić w the

Należy również pamiętać o zmianie zaimków:

Pytania

Relacjonując pytania, tak samo zmieniamy czasowniki, zaimki i słowa odnoszące się do miejsca i czasu jak w przypadku zdań twierdzących. Jest jednak kilka dodatkowych zasad, o których musimy pamiętac:

• Pytania zrelacjonujemy przy użyciu słów takich jak:
  
  asked (zapytał/a)
  inquired (zapytał/a)
  enquired (dopytywał/a)
  wondered (zastanawiał/a się)
  wanted to know (chciał/a wiedzieć)
• W przypadku relacjonowania pytań, musimy zmienić szyk zdania, by było ono gramatycznie poprawne:
  
  She asked if James was at home. - Zapytała, czy James jest w domu.
  She wanted to know what time the bus left. - Chciała wiedzieć, o której odjeżdza autobus.
• Gdy w pytaniach pojawiają się czasowniki pomocnicze (do, does, did) - należy je pominąć
• Należy pamiętać, że w pytaniach w mowie zależnej nie dajemy na końcu znaku zapytania "?"
  
  Is James at home?
  She asked if James was at home?
  She asked if James was at home.
• Przy tworzeniu pytań tak/nie używamy np. czasownika ask oraz if lub whether:
  
  "Are you happy?" - Czy jesteś szczęśliwy? → She asked (me) if/whether I was happy. - Zapytała (mnie), czy jestem szczęśliwy.
  He asked if it is free. →"Is it free?" → He asked me whether I was going to the cinema."Are you going to the cinema?" 

Rozkazy, prośby i porady

W przypadku relacjonowania rozkazów i próśb, nie musimy martwić się o następstwo czasu, gdyż takie nie występuje. Musimy jednak zapamiętać następujący szyk zdania:

Podmiot + czasownik + osoba + not to + czasownik w formie podstawowej + reszta zdania

Obok mowy zależnej, kluczowym elementem gramatyki języka angielskiego są okresy warunkowe. Zapraszamy!